آثار حديثي- رجالي
1- مسند الامام الرضا، روايت داود بن سليمان بن يوسف الغازي، متوفاي بعد از 203 ق، تحقيق سيد محمدجواد جلالي حسيني، دفتر تبليغات اسلامي، قم، چاپ اول،  1418ق/1376ش، 223 ص.
به تصريح محقق اين كتاب غير از صحيفة الرضا است و از جهت متن و سند اختلافهايي دارند. نجاشي تصريح دارد كه داود بن سليمان «له كتاب عن الرضا». اين مسند از روي نسخه منحصر به فردي براي اولين بار چاپ شده است و روايات آن در آثار شيخ صدوق(ره) يافت مي شود. تعداد روايات آن چهل حديث است كه محقق آنها را در كتب ديگر نيز جستجو كرده و مستدركاتي به آن اضافه نموده است.

ادامه مطلب :

2- الفقه يا فقه الرضا، منسوب به امام رضا(ع)، تحقيق مؤسسه آل البيت الاحياء التراث، انتشارات المؤتمر العالمي للامام الرضا، مشهد مقدس، چاپ اول، 1406 ق، 446 ص.
درباره نويسنده اين كتاب اختلاف فراواني وجود دارد. برخي آن را از امام رضا(ع) دانسته، برخي آن را همان كتاب الشرايع پدر شيخ صدوق دانسته و بعضي آن را كتاب التكليف شلمغاني مي دانند. بنابر مقدمه محقق اين كتاب تا زمان علامه محمدتقي مجلسي (م 1073ق) در بين اصحاب اماميه معروف نبوده و پس از آن توسط ايشان رواج يافته است.
3- طب الرضا يا الرسالة الذهبيه، تحقيق محمد مهدي نجف، انتشارات مكتبة الامام الحكيم العامه و مطبعة الخيام، نجف و قم، 1402ق/ 1982م، 80 ص.
گويا مأمون عباسي از امام در باب طب درخواست رساله اي نموده و ايشان اين رساله را نوشته اند. اولين راوي نام برده شده در كتاب، هارون بن موسي تلعكبري (م385ق) است. اين رساله نسخه هاي متعددي در كتابخانه هاي جهان اسلام دارد كه فؤاد سزگين آنها را نام برده است.(1) همچنين ترجمه و شرح هاي فراواني بر اين كتاب زده شده است.
4- اصول الدين، منسوب به امام رضا(ع)، رساله اي منسوب به امام رضا(ع) كه در عيون اخبار الرضا نيز آمده است،(2) ولي برخي از آن به صورت مستقل ياد كرده اند.(3) اين رساله به وسيله علامه مجلسي نيز ترجمه شده و در آخر كتاب التحفة الرضويه در سال 1288ق به چاپ رسيده است.
5- عيون اخبار الرضا، شيخ صدوق، تحقيق شيخ حسين اعلمي، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، بيروت، چاپ اول، 1404ق/ 1984 م.
شايد مهمترين و معتبرترين كتاب درباره احاديث، خطبه ها و نامه هاي امام رضا(ع) همين اثر معروف شيخ صدوق است كه در قرون متمادي مورد استفاده علماي شيعه بوده است. شيخ صدوق اين كتاب را به خاطر اشعار معروف صاحب بن عباد درباره امام رضا(ع) نگاشته و به صاحب بن عباد اهداء نمود. خطب توحيدي حضرت، مجالس ايشان با بزرگان اديان و مذاهب در دربار مأمون، مكاتيب ايشان به مأمون، محمدبن سنان و غير آن در اين مجموعه ششصد صفحه اي آمده است.
6- الانوار الوضيه في العقائد الرضويه، شيخ حسين بن محمد عصفور بحراني رازي (م1216ق)، تصحيح ابو احمد بن احمدبن خلف بن احمد عصفور بحراني، انتشارات احياء الاحياء، چاپ اول، بي جا، 1406ق.
اين كتاب، شرح 400 حديث از امام رضا(ع) است كه امام براي مأمون خليفه عباسي، نوشته است. اين حديث به حديث شرايع دين معروف است. بنابراين يك دوره شرح اعتقادات و فقه از نگاه يك محدث امامي مذهب است.
7- صحيفة الامام الرضا، به روايت فضل بن حسن طبرسي (م548 ق) صاحب مجمع البيان، تحقيق مدرسه امام مهدي(ع)، قم، 1408 ق/ 1366 ش، 327ق.
اين كتاب قبلاً نيز پنج بار با تصحيحات ديگران به چاپ رسيده است. (تهران، 1377ق؛ تهران، به اهتمام آية ا… بروجردي، يمن، 1353 ق؛ مشهد، 1404 ق؛ مشهد 1406ق)، اين كتاب داراي 204 روايت از امام رضا از پدرانش است كه با چهل روايت ديگر مستدرك شده است. در چاپ يمن آمده هذه الصحيفه و تسمي مسند الامام علي الرضا كه لفظ مسند و صحيفه را در عبارت آورده است ولي همان صحيفه است.
8- مكاتيب الامام الرضا، جمع آوري علي احمدي ميانجي، انتشارات المؤتمر العالمي للامام الرضا(ع)، چاپ اول، مشهد مقدس، 1411 ق، 243 ص.
اين كتاب از مكتوبات امام رضا(ع) كه در عيون اخبارالرضا، علل الشرايع و ديگر كتابهاي حديثي موجود بوده است جمع آوري شده است، لذا طب الرضا نيز در اين مجموعه آمده است و نيمي از كتاب را شامل مي شود.
9- مسند الامام الرضا، جمع آوري عزيزا… عطاردي، مكتبة الصدوق، تهران، چاپ اول، 1392 ق.
اين كتاب تمام احاديث منسوب به امام رضا(ع) را كه در كتابهاي خاصه و عامه وجود دارد، جمع آوري كرده و در دو جلد آن را به چاپ رسانده است. مباحث اين كتاب عبارتند از: توحيد، نبوت، امامت، ايمان و كفر، آداب و مواعظ، تفسير قرآن، كتاب دعا، ابواب فقهي و رجال و تاريخ.
اين رساله شرح مباحث فردي به نام رأس الجالوت با امام رضا(ع) است كه در باب توحيد و ايمان و كفر است.
10- التعليقة علي الفوائد الرضويه يا شرح حديث رأس الجالوت، قاضي سعيد قمي، همراه با تعليقات امام خميني، مؤسسه نشر آثار امام خميني، 1375 ش، 128 ص.
اين رساله همچنين توسط دكتر نجفقلي حبيبي تصحيح و در مجموعه آثار قاضي سعيد قمي از سوي نشر آثار مكتوب به چاپ رسيده است.
11- شرح حديث عمران الصابي، قاضي سعيد قمي، تصحيح دكتر نجفقلي حبيبي، در مجموعه الاربعينيات، نشر آثار مكتوب، 1381 ش، تهران، 432 ص.
12- شرح حديث عمران الصابي، سيد كاظم رشتي، همراه اللوامع الحسينيه به چاپ رسيده است.
13- الجامع الرواة و اصحاب الامام الرضا(ع)، محمد مهدي نجف، كنگره جهاني امام رضا، قم، 1409 ق، 554،542 ص.
اين كتاب در دو جلد به بررسي 831 راوي، اعم از شيعه و سني، از اصحاب و راويان امام رضا(ع)، پرداخته است كه البته برخي از آنها با واسطه و گاه به صورت مرسل از حضرت روايت نقل كرده اند.
14- الامثال و الحكم المستخرجة من كلمات الامام الرضا(ع)، محمد غروي، كنگره جهاني امام رضا(ع)، آستان قدس رضوي، 1409ق، مشهد 616 ص.
اين اثر 180 مثل و حكمت از حكمتهاي حضرت رضا(ع) را بررسي كرده و همراه با توضيحات مفصل، خواننده را به فضاي صدور نزديك مي سازد.
15- راويان امام رضا(ع) در مسند الرضا، عزيزا… عطاردي، كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، مشهد، 1367 ش.
اين كتاب به عنوان تكمله مسند الامام الرضا، اثر عطاردي، در شرح حال راويان و اصحاب امام رضا(ع) است.
16- القصيدة التائيه، منسوب به امام رضا(ع)، ضميمه كتاب زندگاني حضرت علي بن موسي الرضا(ع)، نگارش ابوالقاسم سحاب، 1334 ش، تهران، كتابفروشي اسلاميه.
17- رسالة في تحقيق حال الكتاب المعروف بفقه الرضا يا رسالة في عدم ثبوت حجية فقه الرضا، ميرزا محمد هاشم موسوي خوانساري اصفهاني، چاپ شده در مجموعه مقالات ايشان با عنوان معدن الفوائد و مخزن الفرائد، چاپ سنگي، بي جا، بي تا.

آثار كلامي و اعتقادي
1- علي بن موسي الرضا(ع) و الفلسفه الالهيه، آية ا… جوادي آملي، دارالاسراء للنشر، قم، 1374 ش. بحث توحيد، نبوت و عقل، سه محور اصلي اين كتاب بوده كه نويسنده از منظر امام رضا(ع) به آنها پرداخته است.
2- الواقفيه دراسة تحليلية، رياض محمد، حبيب ناصري، المؤتمر العالمي للامام الرضا(ع)، مشهد، چاپ اول، 1411 ق.
3- نهضت كلامي در عصر امام رضا(ع)، سيد محمد مرتضوي، انتشارات آستان قدس رضوي، چاپ اول، مشهد، 1375 ش.
4- امام رضا(ع) در رزم گاه اديان، سهراب علوي، انتشارات مسجد مقدس جمكران، قم، چاپ اول، 1379 ش.
5- علي بن موسي الرضا(ع) و القرآن الحكيم، آية ا… جوادي آملي، دارالاسراء للنشر، قم، چاپ اول، بي تا.
اين كتاب با عنوان قرآن حكيم از منظر امام رضا(ع)، ترجمه خانم زينب كربلايي در سال 1382 شمسي از سوي نشر اسراء منتشر شده است. همچنين اين كتاب در حال ترجمه به زبان اردو است.

آثار تاريخي و زندگاني سياسي- اجتماعي حضرت
در اين بخش از آثاري كه پيرامون تاريخ زندگاني و حيات اجتماعي حضرت در مدينه و فعاليتهاي سياسي ايشان در مرو، به صورت مبسوط و علمي پرداخته باشد، ياد مي شود. بنابراين از كتابهاي كوچك جيبي كه براي عموم مردم نوشته شده و قابل مراجعه محققان نيست، نامي برده نمي شود. همچنين از تاريخ خراسان، مشهد، آستان قدس رضوي، سفرنامه ها، ابنيه تاريخي و امثال آن نيز بحثي به ميان نخواهد آمد. زيرا اين موضوعات به صورت مستقيم به شخصيت و امامت حضرت ربطي ندارد و محققان آنها را در كتابشناسي هاي خراسان و مشهد جستجو نمايند. گفتني است، در اين بخش به علت كثرت و تكرار يك موضوع از توصيف اكثر آثار خودداري شده و بهترين آثار توصيف خواهند شد.
1- الحياة السياسية للامام الرضا(ع)، سيد جعفر مرتضي عاملي، انتشارات داراالتبليغ الاسلامي، قم، چاپ اول، 1398 ق، 511 ص. (جامعه مدرسين قم نيز آن را در سال 1362 ش منتشر نموده است).
چاپ دوم اين كتاب در بيروت، انتشارات دارالاضواء، سال 1409 ق بوده است. همچنين اين كتاب در سال 1363 شمسي توسط خليل خليليان ترجمه و در دفتر نشر فرهنگ اسلامي به چاپ رسيده است. عنوان فارسي آن زندگاني سياسي هشتمين امام است. همچنين اين كتاب با عنوان زندگاني سياسي امام رضا(ع)، به وسيله دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين قم نيز ترجمه و در سال 1365 ش توسط كنگره جهاني امام رضا(ع) به چاپ رسيده است.
2- حياة الامام علي بن موسي الرضا(ع)، سيد عبدا… بحراني، مدرسه الامام المهدي، قم، چاپ اول، 1411 ق.
اين كتاب جلد 22 كتاب «عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الآيات و الاخبار و الاقوال» است كه از آن مجموعه خطي جدا و به صورت مستقل و با نام خاص به چاپ رسيده است.
3- زندگاني امام علي بن موسي الرضا(ع) و سخنان آن بزرگوار در علوم مختلف، نگارش محمدصادق هاشمي، چاپ مؤلف، قم، 1369 ش، 190 ص.
4- زندگاني امام هشتم، علي بن موسي الرضا(ع)، از موسي خسروي، انتشارات فروشگاه صحافيان، مشهد، چاپ چهارم، 1348 ش، 304 ص.
5- زندگاني امام هشتم، علي بن موسي الرضا(ع)، علي اصغر عطائي خراساني، انتشارات نداي اسلام، مشهد، چاپ دوم، 1376 ش.
6- زندگاني پيشواي هشتم امام علي بن موسي الرضا(ع)، نوشته سيد علي محقق، انتشارات نسل جوان، قم، 1357 ش، 224 ص.
7- در مكتب عالم آل محمد امام علي بن موسي الرضا(ع)، علي قائمي، انتشارات اميري، قم، چاپ اول، 1378 ش.
8- زندگاني حضرت علي بن موسي الرضا(ع)، از ابوالقاسم سحاب، كتابفروشي اسلاميه، تهران، چاپ اول، 1334 ش، 2 جلد، 360، 396 ص.
اين كتاب چاپهاي متعدد ديگري هم دارد و علت حجم زياد آن ضميمه شدن طب الرضا، علل الشرايع و القصيدة التائيه به آن است.
9- زندگاني علي بن موسي الرضا(ع)، تأليف حسين عمادزاده، انتشارات گنجينه و نشر محمد، چاپ دوم، تهران، 1360 ش، 2 جلد، 554+432 ص.
اين كتاب يك بار ديگر در سال 1355 شمسي در شركت سهامي طبع نيز به چاپ رسيده است.
10- زندگاني علي بن موسي الرضا(ع)، از عبدالقادر أحمد يوسف، ترجمه غلام رضا رياضي، چاپ مشهد، 1333 ش، 222 ص.
11- زندگاني و شهادت امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع)، تأليف سيد عبدالحسين رضايي، انتشارات نداي اسلام، مشهد، 1362 ش، 433 ص.
اين كتاب يك بار ديگر در سال 1346 شمسي در تهران، انتشارات پديده منتشر شده است. در چاپ دوم، كتاب طب الرضا نيز به آن ضميمه شده است.
12- زندگاني و شهادت السلطان علي بن موسي الرضا(ع)، تأليف }حسان، انتشارات پديده، تهران، چاپ دوم، 1346 ش، 312 ص.
13- الرضا و المأمون و ولاية العهد و صفحات من التاريخ العباسي، حسن امين، دارالجديد، چاپ اول، بيروت، 1995 م.
14- سرگذشت حضرت علي بن موسي الرضا(ع)، محمدجواد نجفي، كتابفروشي اسلاميه، تهران، 1351 ش، 246 ص.
15- سرگذشت و شهادت هشتمين امام شيعيان امام رضا(ع)، علي غفوري، دفتر نشر و فرهنگ اسلامي، تهران، 1394 ق.
16- سرچشمه هاي نور امام رضا(ع)، سازمان تبليغات اسلامي، تهران، 1369 ش، 256 ص.
17- سني المواهب يا شخصيت امام رضا(ع)، ميرزا احمدبن محسن عماد خوشنويس اردبيلي، انتشارات فريدون علمي، تهران، 1369 ق، 253 ص.
ترجمه قصيده هاي حضرت نيز به آن ضميمه شده است.
18- شخصيت امام هشتم، سيد محمدتقي مقدم، انتشارات جعفري، مشهد، 1348 ش، 228 ص.
19- شخصيت امام كاظم(ع) و حضرت رضا(ع)، احمد مغنيه، ترجمه سيد جعفر غضبان، انتشارات ارديبهشت، تهران، 1338 ش، 200 ص.
1338 ش، 200 ص.
اين كتاب پيرامون زندگاني امام كاظم(ع) و امام رضا(ع) است كه با هم به چاپ رسيده است.
20- شمس ولايت امام هشتم، سيد محمدتقي مقدم، نشر فلق، مشهد، 1360 ش، 400 ص.
21- مسير حضرت رضا(ع)، سيد عبدالحجة بلاغي نائيني، تهران، 1368 ق. اين رساله ضميمه كتاب مدينة العرفاء به چاپ رسيده است.
22- مقتطقات من حياة الامام رضا(ع)، علي عبدالرضا، مؤسسه الوفاء، بيروت، 1404 ق/ 1984م، 206 ص.
23- مكالمات حضرت رضا(ع) با ملل و مذاهب مختلفه، ترجمه حسن شمس گيلاني، تهران، 1328ش، 103 ص.
24- مناظرات ستاره هشتم ولايت علي بن موسي الرضا(ع)، شمس الدين عبدالمجيد نجفي، مشهد، سال 1352ش، 255 ص.
25- نگاهي به زندگي حضرت رضا(ع)، مصطفي مصباح، كانون نشر انديشه هاي اسلامي، قم، 1369 ش، 104 ص.
26- نقش رهبري حضرت امام رضا(ع)، سيد محمدحسين شيرازي، ترجمه محمدباقر فاسي، كانون نشر انديشه هاي اسلامي، قم، 1369 ش، چاپ دوم، 83 ص.
27- هشتمين امام، علي بن موسي الرضا(ع)، عبدالحسين رضايي، چاپ موسوي عطري، مشهد، 1351 ش، 255 ص.
28- هشتمين پيشواي شيعه با زندگي امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع)، محمدباقر ساعدي، انتشارات جعفري، مشهد، 1390 ق، 127 ص.
29- وفاة الامام الرضا(ع)، شيخ احمد بن صالح بن طعان قديحي قطيفي، المطبعة الحيدريه، نجف اشرف، 1371 ق، 88 ص.
30- وفاة الامام الرضا(ع)، سيد عبدالرزاق مقرم، المطبعة الحيدريه، نجف اشرف، 1370 ق، 80 ص.
31- پژوهشي دقيق در زندگاني امام علي بن موسي الرضا(ع)، محمدباقر شريف القرشي، ترجمه سيدمحمد صالحي، دارالكتب الاسلاميه، تهران، چاپ اول، 1382 ش.
32- وفاة الامام الرضا(ع)، شيخ حسين بلادي، نجف اشرف، 1273ق، 84 ص.
33- ولادة الامام علي بن موسي الرضا(ع)، محمدحسين آل طالقاني، نجف اشرف، 1967 م.
34- ولايتعهدي حضرت رضا(ع)، علي موحدي ساوجي، چاپخانه حكمت، قم، 1350 ش، 280ص.
35- ولاية عهدالرضا، سيدكاظم حيدري، بغداد، 1947 م.
36- يادبودي از هشتمين امام شيعيان، علي گلزاده غفوري، نشر فرهنگ اسلامي، تهران، 1352ش، 112ص.
37- حضرت رضا(ع)، فضل ا… كمپاني، انتشارات مفيد، بي جا، 1372 ش.
38- امام رضا اسوه صراط مستقيم، حسن كافي، انتشارات ميقات، چاپ اول، بي جا، 1366 ش.
39- تحليلي از زندگاني امام رضا(ع)، محمدجواد فضل ا…، ترجمه سيد محمدصادق عارف، بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ سوم، 1372 ش.
40- جغرافياي تاريخي هجرت امام رضا(ع) از مدينه تا مرو، جليل عرفان منش، بنياد پژوهش هاي اسلامي آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ اول، 1374 ش.
41- مجموعه آثار نخستين كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، مجموعه مقالات، كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، مشهد، 1365 ش.
مقالات منطبق با موضوعات اين كتاب شناسي عبارتند از:
الف: ترجمه و شرح خطبه توحيديه (كه با عبارت “اول عبادة ا… معرفته” شروع مي شود)، حسن مصطفوي.
ب: تجلي علوم اهل بيت در مناظرات امام رضا(ع)، سيدجواد مصطفوي.
ج: تحقيقي پيرامون كتاب فقه الرضا(ع)، رضا استاد.
د: فرصت ولايتعهدي امام رضا(ع) در نشر معارف اسلامي، محمد تقي فلسفي.
ه: جنبه هاي اخلاقي و سيره عملي حضرت رضا(ع)، سيد هاشم رسولي محلاتي.
و: مروري بر پاره اي از سيرت و رهنمودهاي اخلاقي و تربيتي حضرت رضا(ع)، سيد محمدباقر حجتي.
ز: مسند الامام الرضا، رضا استادي، (بررسي مسند الامام الرضا(ع) اثر عزيز ا… عطاردي).
42- مجموعه الآثار المؤتمر العالمي الاول للامام الرضا(ع)، مجموعه مقالات، كنگره جهاني امام رضا(ع)، مشهد، 1406 ق.
مقالات منطبق:
الف: ثامن الحجج و عصمة الانبياء، محمد محمدي گيلاني.
ب: علي بن موسي الرضا(ع) و الفلسفة الالهيه، عبدا… جوادي آملي.
ج: ولاية العهد بين الامام و المأمون، سيد جواد شهرستاني.
د: بحث في علم الامام علي بن موسي الرضا(ع)، سليمان يحفوقي.
ه: نقش الخواتيم عندي الائمه(ع)، سيد جعفر مرتضي عاملي.
و: قرادة في فكر الامام الرضا(ع)، محمد باقر ناصري.
ز: الرسالة الذهبيه المعروفة بطب الرضا، محمدمهدي نجفي.
43- مجموعه آثار سومين كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، ج 1، مجموعه مقالات، كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، مشهد، 1370 ش.
اين جلد پيرامون امام موسي بن جعفر، امام كاظم(ع) است. بنابراين از فهرست عناوين مقالات خودداري مي نماييم.
44- مجموعة الآثار المؤتمر العالمي الثالث للامام الرضا(ع)، مجموعه مقالات، كنگره جهاني امام رضا(ع)، مشهد، 1412 ق.
مقالات اين جلد نيز پيرامون امام موسي كاظم(ع) است و نويسندگان آن غير از نويسندگان مقالات فارسي است.
45- التحفة الرضويه، مولي نوروز علي بن محمد باقر بسطامي معروف به فاضل بسطامي (م 1309ق)، چاپ سنگي، 1288 ق، بي جا.
اين كتاب پيرامون معجزات امام رضا(ع) و آداب زيارت است. اين كتاب چاپهاي ديگري نيز دارد.
46. مجموعه آثار دومين كنگره جهاني امام رضا(ع)، سه جلد، كنگره جهاني امام رضا، مشهد، 1366 و 1368 ش.
مقالات منطبق:
الف: عنصر مبارزه در زندگاني ائمه: سيدعلي خامنه اي، (جلد اول)
ب: برخوردهاي تربيتي امام رضا(ع)، جواد محدثي (جلد سوم)
ج: سكوت از ديدگاه امام رضا(ع)، غلامرضا اكبري (جلد سوم)
د: ويژگي هاي شخصيت حضرت رضا(ع)، علي شريعتمداري، (جلد سوم)
ه : اشعار حكمت آميز منسوب به امام رضا(ع)، غلامرضا اكبري (جلد سوم)
و: بازتاب شخصيت علمي امام رضا(ع)، احمد شريف، (جلد اول)
ز: تفسيري بر احتجاج امام رضا با عمران صابي، محمدتقي جعفري، (جلد اول)
ح: پرتوي از فروغ دانش حضرت رضا(ع)، محمدمهدي ركني (جلد اول)
ط: روح علمي و سعه صدر در شخصيت امام رضا، علي شريعتمداري، (جلد اول)
ي: مناظرات تاريخي امام رضا(ع) با پيروان مذاهب ديگر، ناصر مكارم شيرازي، (جلد اول)
ك: نهضت ترجمه و نشر علوم بيگانگان در زمان امام رضا(ع)، مهدي محقق، (جلد اول)
ل: تجزيه و تحليل متن حكم ولايتعهدي امام رضا(ع)، محمدتقي فلسفي، (جلد سوم)
م: واقفيه و حضرت رضا(ع)، سيدرضا تقوي، (جلد اول)
ن: مجموعه اشعار در مدح حضرت رضا(ع)، (جلد سوم)
ش: خراسان در آستانه سفر حضرت امام رضا(ع)؛ علي اكبر ولايتي، (جلد اول)
47. امام علي بن موسي الرضا(ع)، منادي توحيد و امامت، نگارش محمدجواد معيني و احمد ترابي، بنياد پژوهش هاي اسلامي، آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ چهارم، 1380ش، 208 ص.
عنوان كتاب، اگرچه به مباحث اعتقادي و كلامي نزديك است، اما محتواي كتاب بيشتر به زندگاني سياسي و اجتماعي حضرت پرداخته است، لذا آن را در بخش زندگاني آورديم.
48. معيارهاي اقتصادي در تعاليم رضوي، محمد حكيمي، بنياد پژوهش هاي آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ اول، 1370ش، 447 ص.
اين اثر برگرفته از جلد سوم تا ششم كتاب الحياة است كه به مسايل مالي و اقتصادي اسلام مي پردازد.
49. مدايح رضوي در شعر فارسي، احمد احمدي بيرجندي و سيدعلي نقوي زاده، بنياد پژوهش هاي آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ سوم، 1377 ش، 326ص.
50. ويژگي هاي امام رضا(ع)، خصائص الرضوية، عبدالكريم پاك نيا، انتشارات نسيم، كوثر، قم، چاپ اول، 1384ش.
51. امام رضا و ايران، سيدحسيني حر، دفتر نشر معارف، تدوين متون، قم، چاپ اول، 1383 ش.
52. پيشواي مهر، سيدحسين اسحاق، مركز پژوهش هاي صدا و سيما، مركز قم، چاپ اول، 1383ش.
53. الكرامات الرضوية، الشيخ مروج الاسلام، ناشر فاروس، چاپ اول، قم، 1424ق، 272 ص.
54. سفرنامه عشق، زندگاني حضرت رضا(ع) به بيان حاج منصور ارضي، يوسف علي يوسفي، انتشارات كوثر غدير، چاپ اول، تهران، 1383ش.
55. غربت عشق، محمد دولتي، ناشر مؤلف، قم، چاپ اول، 1382ش.
56. مجالس الشيعة در مناقب و مصائب ثامن الائمة، احمد نوراني يگانه قمي، انتشارات انصاريان، قم، چاپ اول، 1379ش.
57. غريب طول الامام علي الرضا(ع)، حسين حاج حسن، دارالمرتضي، بيروت، بي تا.
58. شهيد خراسان و پناه شيعيان، سيدمحمد حسيني بهارانچي، ناشر مؤلف، چاپ اول، بي جا، 1382ش.
59. آفتاب طوس، سيدعلي رضوي زاده، انتشارات طوس، تهران، 1347ش.
60. النفحات المشهدية في الزيارة الرضويه، سيدمحمد علي حسيني، انتشارات فقاهت، چاپ اول، قم، 1426ق.
61. كرامات الرضويه، معجزات علي بن موسي الرضا بعد از شهادت، علي ميرخلف زاده، چاپ اعتماد، قم، چاپ اول، 1376ش.
62. ديدگاههاي حضرت امام علي بن موسي الرضا(ع)، سيدمحمدرضا مدرسي، مؤسسه فرهنگي - انتشاراتي حضور، قم، چاپ اول، 1375ش.
63. معارف رضوية، حسن مظفري، چاپ معارف، كتابفروشي صحافيان، مشهد، بي تا.
64. جزاء اعداء الامام الرضا(ع) في دارالدنيا، سيدهاشم ناجي موسوي جزايري، مطبعة دانش، قم، چاپ اول، 1417ق.
65. الامام علي الرضا(ع) و رسالتة في الطب النبوي، محمدعلي البار، دارالمناهل، بيروت، چاپ دوم، 1992م.
66. چهل حديث حضرت رضا(ع)، كاظم مدير شانه چي، بنياد پژوهش هاي آستان قدس رضوي، چاپ دوم، 1371ش.
67. مجموعه آثار دومين كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، جلد دوم، كنگره حضرت رضا(ع)، مشهد، 1366ش.
مقالات منطبق:
الف: امام هشتم و بررسي احاديث صعب آن حضرت، حسن مصطفوي.
ب: الامام الرضا(ع)، عرضي و تحليل، عفيف نابلسي.
ج: فلسفة الاخلاق عندالامام الرضا(ع)، رهبر الاعرجي.
د: تودد الرضا منهج لاحياء الامر، اسعد علي.
ه : الكيمياء عندالامام الرضا(ع)، سعدالدين قاسمي.
و: الامام الرضا في الشعر العربي، اسماعيل رحيم خفاف.
ز: ولاية العهد للامام الرضا(ع)، محمد مهدي شمس الدين.

زيارت نامه ها:
از ديرباز و از زمان حضور ائمه، زيارت مرقد مطهر امام هشتم(ع) در ايران از موضوعاتي بوده كه مورد توجه علما و دانشمندان شيعي و غيرشيعي قرار گرفته و آداب زيارت امام رضا(ع) از قرن سوم به بعد در رساله هاي كوچكي تدوين يافته است. آنچه در پي مي آيد مهمترين زيارت نامه هايي است كه تاكنون به چاپ رسيده است. گفتني است كه از فهرست زيارتنامه هاي فعلي آستان قدس رضوي، به خاطر كثرت و دانش همگاني خودداري مي كند.
1. السلطان علي بن موسي الرضا(ع)، انتشارات پديده، تهران، چاپ اول، 335 ص. در انتهاي اين كتاب، طب الرضا نيز به چشم مي خورد.
2. زيارتنامه حضرت امام رضا(ع)، سيدرضا صدر، حسينيه عمادزاده، اصفهان، 1364ش، چاپ اول، 218ص.
3. زيارتنامه كامل هشتمين امام، علي بن موسي الرضا(ع)، انتشارات نداي اسلام، مشهد، 1368ش. 34ص.
4. مجمع الزيارات رضويه، انتشارات جعفري، مشهد، 1392ق. 128ص.
5. مجموعه زيارت حضرت رضا(ع)، انتشارات اقبال، تهران، 1325ش، 50 ص.
6. هدية الرضوية، محمدابراهيم تبريزي، مشهد، 1333ق.
7. الهداية الرضوية في آداب الزيارات، ملامحمد رحيم بروجردي، مشهد، 1325ش.
8. شوق ديدار، بحثي پيرامون زيارت، محمدمهدي ركني، آستان قدس رضوي، مشهد، چاپ اول، 1362ش.

مقالات برتر:
پيرامون حضرت رضا(ع) مقالات متنوعي در مجلات و آثار مكتوب ما به چشم مي خورد كه فهرست كردن آنها حجم كار را بسيار انبوه مي نمايد. بنابراين آنها را گلچين كرده و بهترين آنها را - به انتخاب نويسنده - در ذيل مي آوريم. مجله نامه آستان در دهه سي و چهل شمسي از سوي آستان مقدس رضوي منتشر مي شده است و مجله مشكاة كه بعد از انقلاب ادامه دهنده مجله نامه آستان قدس است، از مجلاتي هستند كه بهترين مقالات را در خود جاي داده اند. مجله دانشگاه فردوسي مشهد، زائر و ديگر مجلات مشهد نيز از ديگر فصل نامه هايي هستند كه مقالات مفيدي در اين زمينه دارند. گفتني است كه از فهرست نمودن مقالات سه كنگره جهاني امام رضا(ع)، به خاطر فهرست آنها در ذيل نام كتاب مجموعه آثار كنگره حضرت رضا(ع) خودداري مي كنيم.
1. زيارت مشاهد مشرفه، علامه سيدمحمد حسين طباطبايي، مجله نامه آستان قدس، شماره 18، ص 17-19.
2. سرمقاله تكوين، احمد اثني عشري، مجله مكتب اسلام، سال اول، ش 6، ص 42.
3. سياسة المأمون تجاه العلويين، فاروق عمر فوزي، مجله الجامعة المستنصريه، بغداد، شماره 3، 1972م، ص 430-446. نيز مجله كلية الآداب، بغداد، شماره 26، 1973م.
4. فلسفه الاخلاق عندالامام الرضا(ع)، دكتر زهير الاعرجي، كنگره دوم جهاني امام رضا(ع)، مشهد، 1405ق.
5. قرآن منسوب به حضرت رضا(ع)، مجله نامه آستان قدس، ش5، ص 52-53.
6. قصيده خالد نقش بندي در وصف امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع)، مرتضي مدرسي چهاردهي، مجله نامه آستان قدس، ش 37، ص 78-83.
خالد نقش بندي به عنوان يك سني حنفي صوفي اشعاري را در وصف امام رضا(ع) بيان كرده كه در اين مجموعه آمده است.
7. كشف الخفاء في البيعة لعلي الرضا(ع)، نگارش محمد ضيف ا… بطاينه، مجله مجمع اللغة العربيه، اردن، شماره 3، سال 1400ه ، صفر تا رمضان، ص 105-117.
8. الكيمياء عندالامام الرضا(ع)، دكتر سعدالدين قاسمي، كنگره دوم جهاني امام رضا(ع)، سال 1405ق.
9. المأمون و علي الرضا، حسن ابراهيم حسن، مجله كلية الآداب، قاهره، ش 1، سال 1933م.
10. ماجراي ولايتعهدي امام هشتم(ع)، يعقوبي قمشه اي، مجله درس هايي از مكتب اسلام، سال 25، شماره 6، سال 1364ش.
11. مزار الامام علي الرضا في مشهد، مجلة المقتطف، قاهره، شماره 43، سال 1913م.
12. ولايتعهدي اجباري امام رضا(ع)، مكتب اسلام، ش5.
13. ولاية العهد للامام الرضا(ع)، شيخ محمدمهدي شمس الدين، كنگره دوم جهاني امام رضا(ع)، مشهد، 1405ق.
14. آفتابي كه در افق ظلماني درخشيد، علي دواني، مكتب اسلام، سال دهم، ش 2.
15. چند نكته درباره امام علي بن موسي الرضا و مرقد مطهر آن حضرت، محمود مهدوي دامغاني، مجله دانشكده الهيات مشهد، شماره 2، سال 1301ش.
16. حضرت امام رضا(ع)، رسول جعفريان، نور علم، دوره سوم، شماره 34، سال 1368ش.
17. حضرت علي بن موسي الرضا، علي زماني قمشه اي، مكتب اسلام، شماره 458.
18. زندگاني حضرت رضا، سيد زين العابدين فقيه سبزواري، مجله نامه آستان قدس، از سال 1339 تا 1341 شمسي به صورت سلسله وار در يازده شماره.
19. زندگاني علي بن موسي الرضا(ع) از وليعهدي تا شهادت، محمدرضا مقدسيان، مجله زائر، سال چهارم، شماره 38، سال 1376ش.
20. علي بن موسي الرضا(ع) در دائرة المعارف اسلامي، ترجمه مهران اميري، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، 1378ش.
گفتني است كه شماره 55 و 56 ويژه نامه امام رضا است و تمام مقالات به امام رضا(ع) اختصاص دارد.
21. امثال و حكم در كلام امام علي بن موسي الرضا(ع)، محمد دياني، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، سال 1378ش.
22. ترجمه خطبه منسوب به حضرت رضا(ع)، محمدرضا مشايي، مجله مشكاة، شماره 7، 1364ش.
23. حديث سلسله الذهب، سيدعلي اكبر واعظ موسوي، مجله نامه آستان قدس، شماره 19 و 20، 1343 و 1344ش.
24. طب الرضا، شهاب طاهري، سالنامه كشور ايران، شماره 4، سال 1378ش.
25. فرقه هاي كلامي دوران امام رضا و موضع گيري امام(ع)، فغور مغربي، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، 1378ش.
26. لقبهاي حضرت رضا(ع)، تقي بينش، نامه آستان قدس، ش 29 و 30، 1347ش.
27. معارف رضوي، ترجمه ابراهيم موثق عاملي، نامه آستان قدس، شماره 33 و 34، 1349ش.
28. مناظرات حضرت رضا(ع)، زين الدين جعفر جورابچي، نامه آستان قدس، شماره 20 و 21، 1344ش.
29. نام، القاب و اوصاف حضرت رضا(ع)، مجله زائر، سال سوم، شماره 28 و 29، سال 1375ش.
30. نامه زرين يا رساله پزشكي امام رضا(ع)، محمدحسين ساكت، زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، 1378ش.
31. امام رضا(ع) در دوران خلافت امين، داود الهامي، مكتب اسلام، شماره 4، سال 34.
32. اوضاع فرهنگي - اجتماعي علويان در عصر امام رضا(ع)، حسين علي پور افضلي، زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، سال 1378ش.
33. پيمان نامه ولايتعهدي حضرت رضا(ع)، سيدعلي اكبر واعظ موسوي، نامه آستان قدس، شماره 16، سال 1342ش.
34. تأثير ولايتعهدي علي بن موسي الرضا(ع) بر قيام هاي علوي دوره خلافت مأمون، مهدي جليلي، مجله دانشكده الهيات دانشگاه فردوسي، مشهد، شماره 41-42، سال 1377ش.
35. چرا امام ولايتعهدي را پذيرفت، علي اكبر مهدي پور، مكتب اسلام، سال 21، شماره هفتم.
36. دوران امام رضا(ع)، داود الهامي، مكتب اسلام، سال 34، شماره 3.
37. سيري در علل سياسي واگذاري و لايتعهدي به امام رضا(ع)، محمدحسين مصلي نژاد، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، سال 1378ش.
38. طلوع حضرت رضا(ع) در خراسان، جلال شريعت ترشيزي، نامه آستان قدس، شماره 25، 1346ش.
39. نظر شيعه درباره علت شهادت امام رضا(ع)، داود الهامي، مكتب اسلام، سال 34، شماره 1، سال 1373ش.
40. واكنش مردم كوفه نسبت به ولايتعهدي علي بن موسي الرضا(ع)، مهدي جليلي، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 56، 1378 ش.
41. هدف مأمون از طرح ولايتعهدي امام رضا(ع)، سيدابراهيم سجادي، مجله زائر، سال ششم، شماره 55 و 56.
42. ولايتعهدي علي بن موسي الرضا(ع)، علل پذيرش و چگونگي آن، فصلنامه مصباح، سال پنجم، شماره 20، سال 1375 ش
43. شماري از زائران سني امام رضا(ع) تا قرن ششم، رسول جعفريان، زائر، سال ششم، شماره 55 و 56، سال 1378ش.
44. قديمي ترين تركيب بند در ستايش بارگاه ثامن الائمه، مشكاة، شماره 9، 1364ش.
45. آمارگيري از زوار مشهد، مجله مشكاة، شماره 12 و 13، سال 1365ش.
46. گوشه اي از فعاليتهاي شيعيان امام رضا و امام جواد در قم، عبدالهادي احمدي، مجله مشكاة، شماره 38، 1372ش.
47. نقش شيعيان كوفه در دوره امام رضا و امام جواد(ع)، مجله مشكاة، شماره 35، سال 1371.
48. قرآن منسوب به امام رضا(ع)، ولائي، نامه آستان قدس، شماره 5، 1340ش.
49. گزارش دومين كنگره جهاني حضرت رضا(ع)، رضا اشرف زاده، مجله مشكاة، شماره 11، سال 1360ش.
50. نويد ظهور قائم آل محمد(ص) در كلام امام رضا(ع)، سيدصادق سيدنژاد، مجله زائر، شماره 55-56.
51. نيشابور در عهد امام رضا(ع) محمدرضا سمرقندي، مجله زائر، شماره 55-56.
52. پرتوي از فروغ دانش حضرت رضا(ع)، محمدمهدي ركني يزدي، مجله مشكاة، شماره 72 و 73، سال 1380ش.
مجله مشكاة شماره 72 و 73 ويژه امام رضا(ع) است. بنابراين اكثر مقالات آن پيرامون امام رضا(ع) است كه در ذيل مي آيد. البته هفت مقاله از آن پيرامون حرم مطهر است كه از ذكر آنها خودداري مي كنيم.
53. تحليلي از عهدنامه ولايتعهدي امام رضا(ع)، احمد ترابي، مجله مشكاة، شماره 72 و 73، 1380ش.
54. برخوردهاي تربيتي امام رضا(ع)، جواد محدثي، مشكاة، ش 72-73، 1380.
55. جايگاه امام رضا در بينش غرب، عبدالعزيز ساشادينا، مشكاة، ش 72-73، 1380ش.
56. تحقيقي پيرامون كتاب فقه الرضا، رضا استادي، مشكاة، ش 71-72، 1380ش.
57. مقاله شناسي حضرت رضا(ع)، محمدحسين صادق پور، مشكاة، ش 72-73، 1380ش.
اين مقاله، مقالاتي كه پيرامون امام رضا(ع) و حرم مطهر است را جمع آوري كرده است كه اغلب از مجله زائر، مشكاة و نامه آستان قدس است.
58. سفر عالم آل محمد(ص) به خراسان و دستاوردهاي آن، محمدمهدي ركني، مجله مشكاة، شماره 89، سال 1384ش.
59. ضرورتهاي سياسي در دعوت امام رضا به خراسان، اميراكبري، مجله مشكاة، ش 89، سال 1384.
60. پيشينه عزاداري در حرم رضوي، محمدرضا قصابيان، مجله مشكاة، شماره 89، سال 1384ش.
61. تجلي عشق رضوي در شبه قاره هند، حميدرضا ضابط، مجله مشكاة، شماره 89، سال 1384ش.
62. نگاهي گذرا به ظرايف اخلاقي در سيره امام رضا(ع)، حسين طاهري وحدتي، مجله مشكاة، شماره 89، سال 1384ش.
63. امام رضا(ع) و انگيزه مأمون در واگذاري ولايتعهدي به آن حضرت، استاد محمد واعظ زاده خراساني، تنظيم حسين وحدتي، مجله مشكاة، شماره 84 و 85، سال 1383ش.
64. جايگاه امامت از ديدگاه امام رضا(ع)، احمد ترابي، مجله مشكاة، شماره 80، سال 1382ش.

آثار خطي موجود
در رجال نجاشي و ديگر كتاب شناسي هاي شيعه همچون اثر سترگ الذريعة به برخي از آثار برخورد نموده كه پيرامون امام رضا(ع) به نگارش درآمده است، ولي اكنون اثري از آن نيست و گويا مفقود گرديده است. از بهترين اين آثار مي توان از كتاب “ما رواه عن الرضا(ع)"، تأليف احمد بن محمد بزنطي (م221ه  ) مجالس الرضا مع اهل الاديان، نوشته حسن بن محمد بن سهل نوفلي؛ كتاب زهد الرضا(ع)، از شيخ صدوق؛ زيارة الرضا و فضله و معجزاته، نوشته ابوطيب رازي، متكلم قرن چهارم؛ زيارة الرضا و فضله، نگارش ابومنصور صرام نيشابوري، متكلمي از قرن سوم و چهارم و مسائل الرضا، از ابراهيم بن بشر (قرن چهارم) و رواية علي بن موسي الرضا من جعفر بن محمد، از جعفر بن بشير بجلي وشاء (م208ه  ) ياد كرد. اما به خاطر فقدان آنها، ذكر آنها نفعي به حال جامعه محققان و دانش آموختگان مگر تأسف خوردن ندارد. براي مثال مي توان به كتابهايي كه با عنوان نسخة الرضا در رجال نجاشي از آنها ياد شده كه اكنون مفقود هستند. بنابراين در اين بخش به آثار خطي موجود اشاره خواهيم كرد.
1. شرح حديث رأس الجالوت، ميرزا ابوالقاسم بن حسن گيلاني قمي (م1231ه  ) معروف به ميرزاي قمي، كتابخانه آيةا… مرعشي نجفي، قم، مجموعه 5328 و نيز كتابخانه رضويه، ش 6164.
2. شرح حديث رأس الجالوت، شيخ احمد احسايي، كتابخانه رضويه، ش 12804.
3. شرح حديث رضوي، محمدحسن بن احمد نظري، كتابخانه رضويه، ش 9056.
4. شرح حديث عمران الصابي، خليل بن حاجي بابا قزويني، كتابخانه آية ا… مرعشي نجفي، مجموعه 5328.
5. شرح حديث عمران الصابي، خليل بن محمد اصفهاني، كتابخانه مرعشي، مجموعه 3339 و نيز كتابخانه رضويه، ش 9094.
6. شرح حديث عمران الصابي، بهاءالدين محمد طباطبايي نائيني، كتابخانه رضويه، ش 7934.
7. شرح الذهبيه، مؤلف مجهول، كتابخانه رضويه، ش 575.
8. شرح الرسالة الذهبيه، سيد ابوالحسن طباطبايي رضوي، كتابخانه مرعشي، رقم 3051.
9. شرح الرسالة الذهبيه، بشر بن محمد موسوي فخاري، كتابخانه مرعشي، مجموعه 6588.
10. شرح رسالة ذهبيه، محمد بن حسن طوسي، كتابخانه مرعشي، مجموعه 1697.
11. شرح طب الرضا، از ابن محمد هاشم طبيب، كتابخانه سيد   جلال الدين محدث ارموي، ش 381.
12. شرح وصايا الامام ابي الحسن الرضا، كتابخانه مرعشي، مجموعه 3840.
13. عافية البرية في شرح الذهبيه، محمدهادي بن محمد صالح شيرازي، كتابخانه رضويه، ش 9750.
14. فصل القضا في الكشف عن حال فقه الرضا، سيدابومحمد حسن آل صدرالدين عاملي كاظمي (م1354ق)، كتابخانه شخصي سيداحمد روضاتي در اصفهان.
در اين رساله در پي اثبات اين نكته است كه فقه الرضا همان كتاب التكليف شلمغاني است.
15. مثيرالاكتثاب و الاشجان في ذكر بعض الاحوال غريب خراسان، شيخ حسين قطيفي بحراني، كتابخانه رضويه، شماره 8510.
16. مثيرالحزن الكامن في مقتل الامام الثامن، شيخ حسين بن محمد عصفوري، كتابخانه رضويه، شماره 9907.
17. مختصري از حالات حضرت ثامن الائمه(ع)، محمدحسيني طهراني معروف به عصار، كتابخانه رضويه، شماره 2029.
18. مقام رضا، نگارش محمد معصوم بن رفيع الدين خادم يزدي، كتابخانه دانشگاه تهران، شماره 3968.
19. منهاج المعالي و الرضا شرح مسندالامام علي بن موسي الرضا، از احمد بن احمد بن يحيي سياغي، كتابخانه جامع الغربيه، رقم 125، سال 1372ق.
احمد سياغي، يكي از معروفترين علماي زيدي مذهب يمن در قرن گذشته است كه كتاب الروض النضير وي در فقه زيدي بسيار معروف است.
20. نورالعين، امير محمد نصيربن محمد معصوم، كتابخانه آية ا… مرعشي نجفي، شماره 6310. اين كتاب شرح خطبه امام رضا(ع) در پذيرش ولايتعهدي است.

پايان نامه ها
1. مختصري از شرح حال علي بن موسي الرضا(ع)، مرتضي شهيدي، دانشگاه تهران، دانشكده ادبيات، 1323 ش، 122 ص.
2. ولايتعهدي امام رضا(ع)، زمينه ها و علل طرح، پذيرش و موضع گيري ها، آثار و پيامدها، سيد ذبيح ا… حسيني، پايان نامه كارشناسي ارشد، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، مركز جهاني علوم اسلامي، قم، 1384ش.
3. واقفيه، با تأكيد بر رفتار اهل بيت عليهم السلام با آنها، مسعود خوش اندام، مركز آموزش هاي تخصصي باقرالعلوم(ع)، دفتر تبليغات اسلامي، رشته تاريخ اسلام، قم، 1385ش.
4. تحليل مواضع كلامي امام رضا(ع) در برابر انحرافات فكري و عقيدتي مذاهب اسلامي، خادم علي اصغري، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، مركز جهاني علوم اسلامي، قم، 1385ش.
5. ديدگاه هاي امام رضا(ع) در تفسير و علوم قرآن، سيدعباس باقري، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، مركز جهاني علوم اسلامي، قم، 1385ش.
6. بررسي نهضت كلامي امام رضا(ع)، محمدرضا امين، مؤسسه آموزشي - پژوهشي امام خميني(ره)، قم، 1381ش.
7. شرايط فرهنگي عصر امام رضا(ع) و نقش اقدامات امام در اين زمينه، جعفر حسني، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، مركز جهاني علوم اسلامي، قم، 1383ش.